Wzrok jest najważniejszym zmysłem w życiu człowieka. Dzięki niemu możemy w sposób całkowicie swobodny poruszać się w przestrzeni, chłonąć piękno otaczającego krajobrazu, podziwiać dzieła sztuki wizualnej, a także nawiązywać i podtrzymywać kontakty z innymi ludźmi. Na co dzień nie zastanawiamy się zapewne nad tym, jak zbudowane są oczy i jak to się dzieje, że widzimy. Dla większości z nas proces ten jest tak oczywisty, że nie trzeba nawet o tym myśleć. Sytuacja ulega jednak zmianie gdy z naszym wzrokiem dzieje się coś niedobrego. Kiedy dochodzi do zaburzeń w obrębie zmysłu wzroku zaczynamy mieć problemy z wykonywaniem prostych codziennych czynności, takich jak poranna toaleta, przygotowywanie posiłków czy praca przy komputerze. Dowiedz się, jak funkcjonują oczy i przeczytaj, jak o nie dbać.
Jak działa wzrok człowieka?
Narządem odpowiedzialnym za zmysł wzroku są oczy – najbardziej skomplikowany organ ludzkiego ciała. Oko składa się z wielu elementów, z których każdy pełni inną rolę w procesie widzenia. Funkcjonowanie ludzkiego oka można przyrównać do działania aparatu fotograficznego. Podobnie jak w aparacie, światło przechodzi przez różne części układu optycznego, aby na koniec utworzyć obraz. Wpadające do oka światło przenika przez rogówkę, przednią komorę gałki ocznej, soczewkę i ciało szkliste. Przechodzące przez soczewkę promienie świetlne załamują się i skupiają na wyściełającej tylną część oka siatkówce. Aby światło skupiało się dokładnie na niej, proporcje poszczególnych części układu optycznego muszą być do siebie prawidłowo dopasowane. Siatkówka, za pośrednictwem wyspecjalizowanych fotoreceptorów (pręcików i czopków), przetwarza impulsy świetlne na sygnały nerwowe, które za pośrednictwem nerwu wzrokowego wędrują do ośrodków wzrokowych w mózgu. To właśnie tam, w korze mózgowej, następuje analiza impulsów i jest im nadawana ostateczna forma w postaci obrazów, które widzimy. Jeśli układ optyczny działa prawidłowo, informacje z obu oczu są w mózgu łączone w jeden, trójwymiarowy obraz, dzięki czemu możemy dostrzegać głębię. Z kolei zjawisko akomodacji pozwala na ostre widzenie obiektów położonych w różnych odległościach.
Jak zbudowane jest ludzkie oko?
Oczy człowieka cechuje niezwykle złożona budowa. Co ciekawe, ludzkie oko jest takiej samej wielkości od urodzenia i nie rośnie z wiekiem. Wiedza o tym, jak niesamowita jest budowa oka, być może pomoże niektórym docenić, jak ważne jest w naszym życiu dobre widzenie. Narząd wzroku składa się z gałki ocznej (wypełnionej w większości tzw. ciałem szklistym), aparatu ochronnego oka i aparatu ruchowego oka. W oku miarowym (czyli bez wady wzroku) gałka oczna kształtem przypomina kulę. Umieszczoną w oczodole gałkę oczną otaczają trzy błony: twardówka, naczyniówka i siatkówka. Najbardziej zewnętrzną jest nieprzezroczysta twardówka, w przedniej części przechodząca w przezroczystą rogówkę. Bezpośrednio za rogówką umiejscowiona jest tęczówka – barwny pierścień odpowiadający za kolor oczu. W środku tęczówki znajduje się źrenica – naturalny otwór, którego funkcją jest kontrolowanie dopuszczania do wnętrza gałki ocznej optymalnej ilości światła (można to przyrównać do działania przesłony w aparacie fotograficznym). Obrót gałki ocznej w obrębie oczodołu oraz odpowiednie ustawienie gałek ocznych w czasie odbierania wrażeń wzrokowych umożliwia aparat ruchowy oka. Tworzy go 6 mięśni gałkoruchowych, 4 mięśnie proste i 2 mięśnie skośne. Funkcją aparatu ochronnego oka jest ochrona gałki ocznej przed czynnikami zewnętrznymi, zwłaszcza drobnoustrojami i zbyt dużym natężeniem światła. Aparat ochronny oka składa się z powiek, narządu łzowego i powięzi oczodołowych wraz z oczodołem.
Jak dbać o oczy? 5 dobrych nawyków
Ludzkie oko jest bardzo skomplikowanym, a zarazem niezwykle wrażliwym organem. Aby chronić wzrok by służył nam on jak najdłużej warto wcielić w życie kilka prostych nawyków:
• pracując przy komputerze rób regularne przerwy: po każdej godzinie spędzonej przed monitorem rób 5-minutową przerwę,
• jeśli twoje oczy są przesuszone, warto zadbać o odpowiednie nawilżenie: w tym celu sięgnij po krople nawilżające do oczu na bazie hialuronianu sodu i poczuj ulgę,
• chroń oczy przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym: noś okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV,
• wykonuj ćwiczenia na oczy, takie jak obracanie gałek ocznych czy powolne mruganie,
• podstawą dbania o wzrok jest profilaktyka, pamiętaj więc o regularnych wizytach kontrolnych u okulisty lub optometrysty.
